Sumqayıtda Evdə Fərdi Təhsil Müəllimlərindən Nazirə Açıq Məktub
Sumqayıt evdə fərdi təhsil məktəbinin bir qrup müəllimi Azərbaycan Respublikasının Elm və Təhsil Naziri Emin Əmrullayevə mətbuat vasitəsilə açıq məktub ünvanlayıb. Müraciətdə nazirin sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar üçün təşkil olunan evdə fərdi təhsil məktəblərinin fəaliyyətinin dayandırılması ilə bağlı səsləndirdiyi fikirlərə etiraz ifadə edilir.
Nazirin Bəyanatları və Təhsil Sistemindəki Narahatlıqlar
Müəllimlər bildirirlər ki, nazir Emin Əmrullayevin VIII ADA Beynəlxalq Təhsil Konfransında evdə fərdi təhsillə bağlı səsləndirdiyi fikirlər onları bu addımı atmağa sövq edib. Nazir çıxışında sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların ümumi təhsil müəssisələrində oxumasının qanunla qadağan olduğunu, çünki məktəblərdə xüsusi proqramların olmadığını qeyd edib. O, həmçinin evdə fərdi təhsil məktəblərinin “ən çox korrupsiyaya uğramış” müəssisələr olduğunu və sui-istifadə hallarına görə tədricən bağlandığını vurğulayıb. Nazir qeyd edib ki, “dərs bölgüsündə sadəcə olaraq oğurluqla məşğul olurdular” və bu halların qarşısını almaq üçün inklüziv siniflərə keçidin, eləcə də uşaqların yaşadığı ərazidəki məktəbin müəllimlərinin evdə təhsil təşkil etməsinin yeni yanaşma olduğunu bildirib.
Qanunvericilik Müddəaları və Mövcud Praktikalar
Açıq məktubda Azərbaycanın Birinci Vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlara göstərdiyi diqqət və qayğı, habelə Heydər Əliyev Fondunun bu sahədəki layihələri xatırladılır. Vurğulanır ki, Sumqayıt evdə fərdi təhsil məktəbi 1994-cü ildə Ulu Öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə yaradılıb. Müəllimlər mövcud “Sağlamlıq imkanları məhdud şəxslərin təhsili (xüsusi təhsil) haqqında” qanunun və Nazirlər Kabinetinin 2002-ci il 10 may tarixli “Evdə təhsil almaq hüququ verən xəstəliklərin siyahısının və evdə təhsilin təşkili Qaydalarının təsdiq edilməsi barədə” qərarının qüvvədə olduğunu qeyd edirlər. Onlar nazir Emin Əmrullayevdən heç bir qanunvericilik dəyişikliyi olmadan evdə fərdi təhsil məktəblərini necə bağladığını soruşurlar.
Korrupsiya İddiaları və Hüquqi Məsuliyyət
Müəllimlər nazirin korrupsiya iddialarına cavab olaraq, dərs bölgüsündə müəllimlərin oğurluqla məşğul olmaq imkanının olmadığını, bu prosesin direktor və müavinlər tərəfindən aparıldığını bildirirlər. Onlar sual edirlər ki, direktorların əməllərinə görə fağır müəllimlər və sağlamlıq imkanları məhdud şagirdlər cəzalandırılmalıdırmı? Məktubda korrupsiya hallarının başqa dövlət qurumlarında da aşkarlanmasına baxmayaraq, onların bağlanmadığı qeyd edilir. Müəllimlər nazirin yanaşmasını Şah Abbasın Osmanlı yürüşlərinə cavab olaraq tətbiq etdiyi “Yandırılmış torpaq” taktikasına bənzədirlər: oğurluqların qarşısını almaq əvəzinə, məktəbləri bağlamaqla problemi həll etməyə çalışmaq.
Müəllimlər qeyd edirlər ki, Sumqayıt şəhər Prokurorluğunda Sumqayıt evdə fərdi təhsil məktəbinin 2023-cü ilə qədərki fəaliyyəti ilə bağlı 240736053 nömrəli cinayət işi başlansa da, hələlik heç bir şəxs şübhəli və ya təqsirləndirilən qismində saxlanılmayıb və ya ittiham irəli sürülməyib. Onlar Abşeron-Xızı Regional Təhsil İdarəsinin bu məsələdəki laqeydliyini tənqid edir və problemin məktəbi bağlamaqla deyil, hüquqi yolla həll olunmalı olduğunu vurğulayırlar. Tərtər rayon D.Əzizov adına Şıxarx 1 nömrəli kənd tam orta məktəbində baş verən mənimsəmə faktını (Cinayət Məcəlləsinin 179.2.3-cü maddəsi) misal gətirərək, korrupsiya hallarına görə məktəblərin bağlanmasının məntiqsiz olduğunu göstərirlər.
Qanunvericilik bazasının bu cür məktəblərin fəaliyyətinə icazə verdiyi halda, nazirliyin fərqli yanaşmasını anlamaqda çətinlik çəkirlər.
Müəllimlərin Təzyiqi və Sumqayıt Məktəbinin Uğurları
Məktubda bildirilir ki, 2023-cü ildə Vladim İbrahimov direktor təyin edildikdən sonra Sumqayıt evdə fərdi təhsil məktəbinə ətraf məktəblərdən şagirdlər cəlb edilərək 2024-2025-ci tədris ilində şagirdlərin sayı 380 nəfərə çatdırılıb. Lakin indi müəllimlərə psixoloji təzyiqlər göstərilir, Əmək Məcəlləsinin 70-ci maddəsinin “ç” bəndi ilə işdən çıxarılma xəbərdarlığı edilir və könüllü olaraq başqa məktəblərə köçürülmələri tələb olunur. Müəllimlər ölkədə yerdəyişmələrin elektron sistem üzərindən aparıldığı halda, bu cür “oyunların” hansı səbəblərlə həyata keçirildiyini soruşurlar.
Qeyd olunur ki, Sumqayıt evdə fərdi təhsil məktəbi 3 ildir ki, öz binasından məhrum edilsə də, fəaliyyətini məsuliyyətli şəkildə davam etdirərək keyfiyyət göstəricilərini ildən-ilə artırıb. Məktəbin Pedaqoji Şurasının iclasında 2023-2024-cü tədris ilində keyfiyyət göstəricisinin 53%, 2024-2025-ci tədris ilində isə 54% olduğu bildirilib. Cari ilin məzunları arasında 2 nəfər fərqlənmə attestatı alıb, şagirdlərin mənimsəmə faizi 100% təşkil edib. Bu uğurlara baxmayaraq, məktəbin bağlanması cəhdinin ədalətsiz olduğu vurğulanır.
Nazirə Son Müraciət və Ümid
Müəllimlər Prezident İlham Əliyevin xalqla səmimi ünsiyyətini nümunə göstərərək, nazir Emin Əmrullayevdən onları qəbul etməyi və baş verənləri öz dilindən eşidib sonra qərar verməyi xahiş edirlər. Onlar müraciətlərinin cavabsız qalmayacağına və qısa zamanda müsbət reaksiya alacaqlarına ümid etdiklərini bildiriblər.
