Rusiyadakı Azərbaycanlıların Qəhrəmanlıq Salnaməsi: Xeyirxahlıq Və Cəsarət Nümunələri
Yekaterinburqda azərbaycanlılara qarşı törədilən zorakılıq halları fonunda, bu icmanın Rusiyada necə təqdim edilməsi məsələsi yenidən gündəmə gəlib. Bəzən ictimaiyyətdə yayılmış yanlış təsəvvürlər, o cümlədən İmperiya şovinizmi tərəfindən idarə olunan stereotiplər azərbaycanlıları ya cinayətkar, ya da yalnız “bazar adamları” kimi göstərir. Lakin yaxın keçmişə nəzər saldıqda, Rusiyada saysız-hesabsız Azərbaycanlı qəhrəmanlar yetişdiyini və onların cəsarətli, fədakar addımları ilə yadda qaldığını görürük. Xalqlar arasında nifaq toxumu səpmək istəyənlər bu qəhrəmanlıqları görməzdən gəlsələr də, onların etdikləri unudulmamalıdır.
Fədakarlıq Nümunələri: İnsan Həyatını Xilas Edənlər
2013-cü ildə Salam Nağıyevin faciəvi, lakin qəhrəmanlıqla dolu həyatı sona çatdı. Azərbaycandan Moskva vilayətinə atasının yanına qonaq gələn Salam, Pexorka çayı boyunca gəzərkən batmaqda olan üç qızın harayına yetişir. O, tərəddüd etmədən körpüdən suya atılır, qızlardan ikisini xilas edir. Lakin sonuncu qızı sudan çıxardıqdan sonra özü xilas ola bilmir. Salaməddin Nağıyevin cəmi 21 yaşı var idi. Təəssüf ki, yerli hökumət orqanları hadisənin hansı ərazidə baş verdiyini uzun müddət müəyyən edə bilmədikləri üçün, onun cəsədinin sudan çıxarılması işində süründürməçilik yaşandı. Salamın yaxınları öz hesablarına dalğıc tutmaq məcburiyyətində qaldılar və gəncin nəşi faciədən cəmi beş gün sonra çaydan çıxarıldı.
2014-cü ildə Krasnoyarskda baş verən dəhşətli hadisə isə Rəhimov qardaşları Səbuhi və Tural, həmçinin Xəyam Şirinovun qəhrəmanlığını ortaya qoydu. Vavilov küçəsində qaynar su borusunun partlaması nəticəsində 25 metr hündürlüyündə isti su fəvvarəsi yaranmış, ətrafı qatı buxar bürümüşdü. Bu anda sərnişinlərlə dolu avtobus buxarın içərisinə girərək qaynar su gölməçəsinə düşdü. Avtobus qapıları sıxıldığı üçün sərnişinlər içəridə diri-diri qaynamaq təhlükəsi ilə üz-üzə idilər. Faciə yerinə yaxın bir radio bazarında işləyən Səbuhi Rəhimov dərhal köməyə qaçdı. O, qardaşı Tural və iş yoldaşı Xəyam Şirinovla birlikdə avtobusun şüşələrini sındıraraq qapıları zorla açdılar və onlarla yanıq xəsarəti almış sərnişini xilas etdilər. Qəhrəmanlar cəsarət və şücaətlərinə görə mükafatlandırıldılar.
Həyatın Hər Sahəsində Cəsarət
Yol polisi müfəttişi Baxış Kərimov 2017-ci ildə xidməti vəzifəsindən kənarda şücaət göstərdi. Sverdlovsk rayonunun Pervomayskoye kəndində növbədən evə qayıdarkən yanan bir evi görən Baxış, dərhal yanğınsöndürənlərə xəbər verdi. O, vaxt itirmədən pəncərəni sındıraraq alovlar içərisində olan evin içinə girdi və iki-yeddi yaş arası dörd uşağı, həmçinin onların valideynlərini yanğından xilas etdi. Baxış daha sonra bu barədə danışarkən qorxu haqqında düşünməyə vaxtının olmadığını qeyd etmişdi.
2018-ci ildə Tolyattidə, Kopilov yarımadasında buzun altından suya düşən 12 yaşlı uşağı polis polkovniki Aydın Qəmbərov xilas etdi. Yeni ilin ilk günü kanalda konki sürən uşaqlardan biri buzun altından keçərək suya düşmüşdü. Həmin vaxt dostuna baş çəkməyə gələn A. Qəmbərov qışqırıq səslərini eşidərək dərhal köməyə tələsdi. O, uşağı sudan çıxarmağı bacardı. Aydın Qəmbərov Rusiya Daxili İşlər Nazirliyinin “Xilas naminə igidliyə görə” və “Xidmətdə fərqlənməyə görə” medalları ilə təltif edildi. O, uzun illərdir Tolyattidəki “Berejok” uşaq psixonevroloji sanatoriyasına dəstək verməkdə, ehtiyacı olanlar üçün məhsullar almaqda və digər könüllü işlərlə məşğul olmaqda davam edir. Onun bu fəaliyyəti insanpərvərlik nümunəsidir.
Yeni Dövrün Qəhrəmanları
2024-cü ilin noyabrın 24-də Soçi-Antalya reysi ilə uçan təyyarə sərt eniş edərək alovlandıqda, sərnişinlər arasında panika yaşandı. Həmin təyyarədə Krasnodardakı meyvə satıcısı Salman Sultanov da var idi. Bakının Bilgəh qəsəbəsində doğulan Salman, on beş ildir ki, Krasnodarda yaşayır. Təyyarə qəza enişindən sonra alovlananda, panikada olan təyyarə bələdçisinin aça bilmədiyi təcili çıxışa doğru qaçdı. O, qapını çətinliklə açaraq, ekipajla birlikdə qorxu içində olan sərnişinləri təyyarədən çıxarmağa başladı. Salman öz təvazökarlığı ilə hadisəni belə xatırlayır: “O anda yanımdakı hər kəs mənim üçün ailəm kimi idi! Onlar yəqin ki, yaxşı insanlardır, yaxşı işlər görüblər, ona görə də Allah hamımızı xilas etdi.” Sultanov öz şücaəti haqqında danışmadı; hadisəni yalnız xilas olunmuş sərnişinlər açdı.
2024-cü il yanvarın 17-də axşam Novosibirskdə şiddətli şaxtalar səbəbindən istilik borusu partladı. Həmin vaxt Gəncədən olan fəhlə Rza Rzayev işdən qayıdarkən qaynar suyun fəvvarə vurduğunu və yolu basdığını gördü. Aralarında çoxlu yaşlı insan və uşaqların da olduğu onlarla yoldan keçən insan “tələyə düşmüşdü”. Rza yaxınlıqdakı bazara qaçaraq oradan ağac altlıqları gətirdi və onlardan kiçik bir körpü düzəltdi. O, uşaqları qucağında daşıdı, yaşlı insanları qollarından tutaraq təhlükəsiz yerə çıxardı. Özü də bir neçə dəfə qaynar suyun altına düşdü, lakin çöldə temperatur -30 dərəcə idi. R. Rzayev bu barədə danışarkən, “Buna görə tez soyudum, əks halda, sağ çıxmazdım” deyib. Şəhər sakinləri minnətdarlıqlarını bildirmək üçün Rza üçün pul topladılar ki, o, övladlarını görmək üçün doğma şəhərinə gedə bilsin. Lakin Rza bu pulu sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar üçün uşaq evinə bağışladı.
Bu cür şücaətlərin sayı saysızdır. Yalnız bəzi hallar ictimaiyyətə məlum olur, çünki bu qəhrəmanlar heç vaxt minnətdarlıq gözləmədən hadisə yerini tez tərk edirlər ki, başqa xeyirxah işlər görsünlər.
