Azərbaycanın Regional Nüfuzu və Strateji Əməkdaşlıq
Azərbaycan ardıcıl şəkildə strateji hədəflərinə nail olaraq Cənubi Qafqazın əsas aparıcı aktorlarından birinə çevrilib. Ölkəmiz regionda sabitliyin və inkişafın təminatında mühüm rol oynayır, eyni zamanda Avropanın enerji təhlükəsizliyinin etibarlı tərəfdaşı kimi tanınır. Müstəqil daxili və xarici siyasət kursu, regional təşəbbüslər, sülh və əməkdaşlığa verdiyi töhfələr sayəsində Azərbaycanın beynəlxalq arenadakı nüfuzu durmadan artır. 2020-ci ilin 44 günlük Vətən müharibəsindən sonra bölgədə yaranmış yeni geosiyasi reallıqlar Azərbaycanı Şərq-Qərb əməkdaşlığının əsas qovşaqlarından birinə çevirmişdir. Həyata keçirilən genişmiqyaslı enerji, nəqliyyat və logistika layihələri təkcə ölkəmiz üçün deyil, bütün regionun sabitliyi, inkişafı və rifahı üçün strateji əhəmiyyət daşıyır. Bu kontekstdə, Azərbaycanın dost ölkələr, xüsusilə də qardaş Mərkəzi Asiya dövlətləri, o cümlədən Özbəkistanla münasibətlərinin dərinləşməsi xüsusi aktuallıq kəsb edir. Məhz bu baxımdan, Özbəkistan Prezidenti Şavkat Mirziyoyevin ölkəmizə dövlət səfəri strateji və tarixi əhəmiyyət daşıyır.
Dərin Kökə Malik Azərbaycan-Özbəkistan Əlaqələri
Azərbaycan və Özbəkistanı yalnız ortaq maraqlar deyil, həm də dərin tarixi, mədəni və mənəvi bağlar birləşdirir. Hər iki xalq Türk dünyasına mənsubdur, ortaq dil, din, adət-ənənə və dəyərlərə malikdir. Bu amillər Azərbaycan-Özbəkistan əlaqələrinin təkcə diplomatik deyil, həm də qardaşlıq və strateji müttəfiqlik xarakteri daşıdığını göstərir. Son illərdə bu münasibətlər keyfiyyətcə yeni mərhələyə qədəm qoymuşdur. Prezident İlham Əliyevin 2004-cü il martın 23-24-də Özbəkistana dövlət səfəri zamanı imzalanmış “Azərbaycan Respublikası və Özbəkistan Respublikası arasında strateji tərəfdaşlığın daha da möhkəmləndirilməsi haqqında Bəyannamə”, 2022-ci il iyunun 21-də imzalanmış “Azərbaycan Respublikası ilə Özbəkistan Respublikası arasında strateji tərəfdaşlığın dərinləşdirilməsi və hərtərəfli əməkdaşlığın genişləndirilməsi haqqında Bəyannamə”, eləcə də 2024-cü il avqustun 23-də imzalanmış “Azərbaycan Respublikası və Özbəkistan Respublikası arasında müttəfiqlik münasibətləri haqqında Müqavilə” ikitərəfli əməkdaşlığın hüquqi bazasını gücləndirmişdir. Bu mühüm sənədlər sayəsində ölkələrimiz arasında siyasi dialoq intensivləşmiş, iqtisadi əlaqələr genişlənmiş, mədəni-humanitar əməkdaşlıq yeni dinamika qazanmışdır. Azərbaycan və Özbəkistan beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində də bir-birini daim dəstəkləyir, qlobal və regional miqyasda ortaq mövqe nümayiş etdirir.
Yüksəksəviyyəli Səfər və Yeni Əməkdaşlıq Üfüqləri
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana dövlət səfəri yüksəksəviyyəli münasibətlərin davamlı inkişafını bir daha təsdiqləyir. Səfər çərçivəsində Bakıda “Özbəkistan” parkının təməlqoyma mərasimi, Özbəkistanın Azərbaycandakı səfirliyinin yeni inzibati binasının açılışı və çoxsaylı əməkdaşlıq sənədlərinin imzalanması xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. İmzalanan sənədlər sırasında “Sumqayıt şəhəri ilə Özbəkistanın Daşkənd vilayəti arasında qardaşlaşma münasibətlərinin qurulması haqqında Protokol” da yer almışdır. Qeyd etmək lazımdır ki, Sumqayıt və Daşkənd şəhərləri sənaye potensialı, innovasiya imkanları və gənc əhalisi baxımından ortaq xüsusiyyətlərə malikdir. Bu protokolun imzalanması ticarət, sənaye, təhsil, ekologiya, mədəniyyət və sosial layihələr üzrə çoxşaxəli əməkdaşlıq üçün geniş imkanlar açacaq, həmçinin şəhərlərarası diplomatiya vasitəsilə xalqlarımızın yaxınlaşmasına töhfə verəcəkdir.
Türk Dövlətləri Təşkilatında Aparıcı Rol və Gələcək Perspektivlər
Azərbaycan və Özbəkistan Türk Dövlətləri Təşkilatının gücləndirilməsində də aparıcı rola malikdir. Hər iki dövlət Türk dünyasının birliyi, ortaq iqtisadi məkanın formalaşdırılması, mədəni-mənəvi dəyərlərin qorunması və yeni əməkdaşlıq formatlarının yaradılması istiqamətində fəal təşəbbüslərlə çıxış edir. Son illərdə Azərbaycan-Özbəkistan əlaqələrinin yüksələn xətlə inkişafı göstərir ki, bu əməkdaşlıq təkcə iki dövlətin deyil, bütün Türk dünyasının gələcəyi üçün strateji resursa çevrilməkdədir. Xalqlarımızı birləşdirən ortaq dəyərlər, qarşılıqlı hörmət və siyasi iradə Azərbaycan və Özbəkistanın gələcəkdə də bütün sahələrdə uğurlu əməkdaşlığını təmin edəcəkdir. Bu münasibətlər xalqlarımızın rifahına, regionda sülhə, sabitliyə və inkişaf proseslərinə xidmət edəcəkdir.
